‘Kort samengevat: pittig. Op de eerste plaats door de impact van Corona op ons dagelijks werk, maar zeker ook door het abrupt veranderend financieel speelveld voor WML. Nadat de BNG Bank bekendmaakte zich als financier van langlopende financieringen uit de drinkwatersector terug te trekken, moesten we versneld aan de slag om onze toekomstige financierbaarheid veilig te stellen. Daarvoor was het nodig om ons financieel beleid grondig te herijken, naar onze toekomstambities te kijken en het drinkwatertarief te verhogen. In het ‘Programma Prioriteiten 2020’ hebben we met de eigen organisatie en dus met onze eigen mensen de investeringsagenda van WML voor de komende dertig jaar bijgesteld. De Raad van Commissarissen en onze aandeelhouders zijn daarin uitgebreid meegenomen. We hebben de problematiek open en transparant in beeld gebracht en de impact en oplossingsrichtingen op verschillende momenten in het proces toegelicht aan onze stakeholders. Hierdoor ontstond er veel draagvlak. Met deze aanpak hebben we het speerpunt ‘Samen’ uit onze Missie Visie Doelstellingen daadwerkelijk inhoud gegeven. Ik ben er dan ook trots op hoe we dit met elkaar hebben gedaan, ondanks dat we vanwege Corona veel op afstand moesten werken. We hebben met elkaar toch de verbinding en samenhang weten te vinden, resulterend in een integraal afgestemde investeringsagenda en een toekomstbestendig financieel beleid. Begin 2021 zijn we voor onze aanpak gecomplimenteerd tijdens de audit voor de ISO-certificeringen en tijdens de audit voor de jaarrekening door de accountant. Dat bevestigt nogmaals dat we deze noodzakelijke financiële herschikking met de hele organisatie goed hebben aangepakt.’

‘Nee, maar het was bij vlagen wel spannend. Zeker in Midden-Limburg liggen nog relatief veel kwetsbare leidingen die op de planning staan te worden vervangen. Als daar onder hoge druk bijzonder veel water doorheen moet, komen ze letterlijk onder te hoge spanning te staan en dat leidt soms tot lekkages. Die problemen ontstaan vooral omdat de droogte en hitte tot hoge pieken in de watervraag leiden. We spelen daar onder meer op in door de consument in campagnes te vragen het waterverbruik beter te spreiden over de dag. Maar zoals gezegd, het is ons gelukt om de leveringszekerheid te waarborgen, met dank aan alle medewerkers die onder Corona-omstandigheden en met soms extreme hitte hiervoor hebben gezorgd!’

‘We gaan nu juist uit van een stijgende watervraag. Van de verwachte demografische krimp is nog steeds geen sprake in Limburg en de klimaatverandering leidt tot een hogere watervraag. Nieuwe productiecapaciteit toevoegen om meer drinkwater te produceren, vergt een zorgvuldige besluitvorming en is ook niet overal te realiseren. Daarom heeft WML, in lijn met de herziene landelijke Beleidsnota Drinkwater en als antwoord op de klimaatverandering, het programma ‘Zuinig op (drink)water’ opgesteld. Hiermee neemt WML stelling als waterketenpartner. WML is een bedrijf van en voor Limburg. In alles wat we doen streven we naar een positieve maatschappelijke impact voor Limburg. Wij gaan vanaf 2021 het bewust gebruiken van drinkwater stimuleren om de stijgende trend om te buigen en bij te dragen aan een duurzaam watersysteem in ons land en Limburg. Dat doen we op vier domeinen: de eigen processen, de huishoudelijke klant, de zakelijke klant, en het Limburgse watersysteem. Onze invloed is het grootst op de eigen processen, die hebben we zelf in de hand. Op de overige drie domeinen zijn we afhankelijk van andere partijen. Die afhankelijkheid maakt dat alleen een gezamenlijke aanpak echt tot resultaat leidt.’

‘Daarin zijn stappen gezet waar ik heel tevreden over ben. We werken met Waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg, Provincie Limburg, Rijkswaterstaat en gemeenten op strategisch niveau samen aan de grote wateropgaven. Dat gebeurt op zowel regionaal als landelijk niveau. In 2020 is gewerkt aan het gezamenlijk manifest ‘Water Verbindt’ van Vewin (de koepel van drinkwaterbedrijven in Nederland – red.) en de Unie van Waterschappen, dat in februari 2021 is verschenen. Op alle fronten groeit het besef dat we toe moeten naar een nieuw watersysteem, waarbij water een bepalende rol heeft in ruimtelijke ontwikkelingen. De partijen in de waterketen werken daarvoor in steeds meer projecten samen. Zo zijn Waterschapsbedrijf Limburg en WML bijvoorbeeld betrokken bij de ontwikkeling van een circulaire waterketen op het Chemelot-terrein. Voor WML is dat belangrijk. Want hoe minder afvalwater van Chemelot in de Maas terechtkomt, hoe schoner de Maas en hoe minder stoffen wij er in de drinkwaterzuivering uit hoeven te halen.’

‘Gelukkig niet, maar dat wil niet zeggen dat de kwaliteit van het Maaswater tot minder zorgen leidt. Integendeel. Wij komen bijvoorbeeld steeds meer PFAS (zie ook artikel ‘Zuinig omgaan met drinkwaterbronnen steeds grotere uitdaging’ - red.) tegen in het oppervlaktewater. Daarnaast beginnen zo langzamerhand nitraat en gewasbeschermingsmiddelen uit te sijpelen in het grondwater. De druk op de kwaliteit van onze drinkwaterbronnen neemt dus verder toe, en daarmee ook de noodzaak om die te beschermen. Daarvoor zijn andere partijen aan zet, de overheid voorop via regelgeving en handhaving. De drinkwaterbedrijven laten geen kans liggen om dit signaal te laten horen.’

‘Je ziet gelukkig een kanteling ontstaan. De drinkwaterbedrijven maken zich bijvoorbeeld sterk voor de opvolging en handhaving van de Kaderrichtlijn Water. Ook de Provincies en het Rijk onderschrijven dit belang steeds meer mee. Dat vertaalt zich onder meer in de bestuursovereenkomsten over nitraat. Daarbij blijft het niet bij bewustwording en stimuleren van het belang van schone grond; ook het treffen van maatregelen wordt niet uitgesloten. Zo zie je op meerdere fronten dat de partijen in de waterketen meer samenwerken aan de grote strategische wateropgaven. Ze nemen ook duidelijker stelling, voelen zich meer eigenaar van het probleem en nemen daarin hun verantwoordelijkheid. Zoals wij dat doen met onder meer ons programma Zuinig op (drink)water.’

‘We hebben vooral gewerkt aan de uitvoering van wat al eerder is besloten. Zo verwachten we medio 2021 in Ospeldijk twee windturbines in gebruik te nemen, waarmee we onze bedrijfsvoering grotendeels klimaatneutraal maken. We steken verduurzaming breder in. Het is meer dan de uitdaging de CO2-uitstoot te reduceren. We bezien de totale impact van de klimaatverandering en daar stemmen we ons handelen op af.’

‘We hebben ons in 2020 ingespannen om dat samen met Enexis en de gemeenten in Limburg beter beheersbaar te maken. Dat heeft geleid tot de in 2021 in werking getreden herziene OGN, de Overeenkomst tussen de Gemeenten en Nutsbedrijven in de provincie Limburg. Daarin maken we afspraken over het werken in de ondergrond. Bijna 90% van de gemeenten doet mee. We blijven alle ontwikkelingen die effect kunnen hebben op onze ondergrondse infrastructuur nauwgezet volgen. Bij mogelijke bedreigingen zoeken we altijd de dialoog vanuit het maatschappelijk belang en proberen we samen tot een oplossing te komen.’

‘Ja, door ons financieel beleid te herijken gaan we met de inkomsten enerzijds investeringen zelf financieren en anderzijds lossen we op onze schulden af. Daardoor verbetert onze schuldratio en voldoen we in 2025 aan de normen van commerciële banken. In 2020 hebben we bereikt dat de stijgende trend in de schuldpositie en -ratio is doorbroken. Daardoor zijn banken bereid WML te financieren voor investeringen, waarmee de zekerstelling van onze drinkwatervoorziening is geborgd.’

‘Ons Programma Prioriteiten 2020 (zie ook het artikel ‘Nieuwe toekomststrategie productiemiddelen’ – red.) heeft geleid tot een bijstelling van onze toekomststrategie ten aanzien van onze streefinfrastructuur. We zetten het realiseren van de ‘backbone’, die alle productielocaties van WML onderling zou verbinden, in de ijskast. In plaats daarvan kiezen we voor een tussenvorm door het optimaliseren van onze bestaande clusters. Het motto is: lokaal verbeteren waar het kan, verbinden waar het moet. Dat heeft veel gevraagd van medewerkers die aan de backbone hebben gewerkt. Zij moesten afscheid nemen van deze op zich zeer robuuste en goede strategie en werden gevraagd te komen tot een nieuwe strategie, passend bij de beschikbare financiële ruimte. Ik heb veel waardering voor onze collega’s, dat zij die switch hebben gemaakt en de nieuwe koers onderschrijven.’

‘Zo zou ik dat niet omschrijven. Sinds mijn aantreden in 2019 heb ik in de organisatie een grote gedrevenheid aangetroffen. Medewerkers van WML zijn altijd geïnteresseerd in nieuwe ontwikkelingen en kiezen bij veel oplossingen voor het meest optimale scenario. Dat tekent hun grote passie voor de drinkwatervoorziening, maar het moet wel hanteerbaar blijven, zowel financieel als qua werkzaamheden. Daarvoor zijn scherpere keuzes en meer focus in ons werk nodig. Niet alleen maar zaken aanpakken, maar vooral ook doorpakken. Dat hoort bij het stelling nemen en daar hebben we in 2020 intern samen goede stappen in gezet.’

‘Zeker. We hebben veel middelen ingezet om in verbinding te blijven met de (thuiswerkende) medewerkers, van het uitreiken van (kleine) attenties tot het inrichten van een digitale koffiehoek, vlogs, ontmoet-, leer- en deelsessies voor leidinggevenden en een trefpunt voor medewerkers die het even lastig hebben. Dat heeft goed geholpen. Uit een enquête in september 2020 onder de medewerkers bleek dat het met iedereen best goed ging. Dat brengt me terug bij wat ik in het begin van dit interview zei. Eigenlijk zie ik 2020 in veel opzichten als een mooi, dynamisch en belangrijk jaar. Ik ben er trots op hoe veerkrachtig en flexibel onze organisatie heeft gefunctioneerd én met de coronacrisis is omgegaan.